ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ - ΑΝΑΤΟΜΙΑ

 

Οδοντική Διάταξη ανάλογα την ηλικία 

Αξιολόγηση μιας Αίγας

Στην διαδικασία αγορά μιας αίγας υπάρχουν κάποια σημεία τα όποια θα πρέπει εξετάσουμε :

1.   Η υγεία του ζώου

2.   Η μορφολογία

3.   Ο χαρακτήρας

Η υγεία του ζώου σε συνδυασμό με την μορφολογία

Με έναν οπτικό έλεγχο μπορούμε να παρατηρήσουμε

Α.Τα μάτια :να είναι καθαρά και διαυγή χωρίς εκκρίσεις  .

Β. Τους ρώθωνες :οι όποιοι θα πρέπει να είναι μεγάλοι και καθαροί από εκκρίσεις

Γ. Τα δόντια και ούλα :τα όποια θα μας προσδιορίσουν σε ποια ηλικία περίπου είναι το ζώο καθώς και το χρώμα των ουλών για την υγεία του.

 Δ. Τα αυτιά :Η αίγας θα πρέπει να έχει όρθια αυτιά εκτός από ορισμένες  φυλές που είναι πεσμένα κάτω .

Ε.Τα  πόδια :Τα μπροστινά πόδια να είναι κάθετα στον κορμό και ίσια ,και κατά την κίνηση το ζώο να κινείται άνετα χωρίς να κουτσάνει.

ΣΤ.Το τρίχωμα :Να είναι στιλπνό δηλ γεμάτο χωρίς σημεία άδεια ή με δερματικά προβλήματα .

Ζ.Ο μαστός : Να είναι ομοιόμορφος καλοσχηματισμένος γερά δεμένος με την κοιλιακή χώρα χωρίς ανομοιομορφίες ,εξογκώματα ,εκκρίσεις και να είναι μαλακός 

Η.Ο πρωκτός: να είναι καθαρός χωρίς δήγματα διάρροιας 

Θ.Η εξωτερική εμφάνιση :να έχει σφηνοειδή σχηματισμό 

.Το ζώο θα πρέπει να συνοδεύεται από κάποιο βιβλιάριο υγείας στο όποιο να αναγράφονται : εμβολιασμοί ,αποπαρασιτοποιησεις ασθένειες κλπ.

.Όταν η αίγα βρίσκεται στην γαλακτοπαραγωγική περίοδο και μας ενδιαφέρει η ποσότητα του παραγόμενου γάλατος  θα πρέπει να γίνει η αρμεγή της την ώρα που θα την αγοράσουμε έτσι ώστε να είμαστε σίγουροι για την ποσότητα και την ευκολία άλμεξης της.

Ο χαρακτήρας της  οικόσιτης αίγας είναι πολύ σημαντικό:

Το ζώο να μην είναι υπερβολικά φοβικό , υπερκινητικό , επιθετικό ,(όσο είναι δυνατό λαμβάνοντας υπόψη και την ιδιοσυγκρασία της αίγας ως ζώο  )

Πηγες φωτογραφιων : http://www.kevio.gr/animals-poultry/goats/goat-in-backyard/


                                       ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Το ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ των μηρυκαστικών έχει την ιδιαιτερότητα της ύπαρξης των προ-στομάχων (μεγάλη κοιλία, εχίνος, κεκρύφαλος και ήνυστρο) ανατομικά διαμερίσματα τα οποία δεν υπάρχουν στα υπόλοιπα ζώα όπως φυτοφάγα μονογαστρικά, παμφάγα μονογαστρικά (πτηνά, χοίροι) και στα σαρκοφάγα.

Στους προ-στομάχους των μηρυκαστικών μετά τον απογαλακτισμό τους εγκαθίσταται μία πλούσια μικροβιακή χλωρίδα που αποτελείται από μικρόβια = μικροοργανισμούς = βακτήρια + πρωτόζωα.

Ο σκοπός τους είναι η διάσπαση των θρεπτικών συστατικών της τροφής (που περιέχονται σε αυτή) για τον εφοδιασμό των κυττάρων του οργανισμού με το κατάλληλο υπόστρωμα για την εκδήλωση των φαινομένων του αναβολισμού και καταβολισμού της ύλης, δηλαδή την εκδήλωση του φαινομένου της ζωής.

Κερασοφόροι Τράγοι !!!

Θα πέπει να  φροντίζουμε παντα οι τραγοι που εχουμε στην εκτροφή μας να ειναι κερασφόροι καλο ειναι και οι αίγες. Αν τυχον και θελουμε να κρατήσουμε καποιο ακέρατο αρσενικο φροντιζουμε να ειναι ετεροζυγωτο ως προς το ακερατο γονίδιο !!!

  

 

  

ακέρατος ετεροζυγοτος τράγος 

 

 πηγή:Γιδοτροφία (Ζυγογιάννη) 

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ .... 

Πολλές φορές έχουμε αναρωτηθεί το ποσοστό κληρονομικότητας από την μανά στο παΐδι (Ζωα) ...

εάν όλα εξαρτώνται από αυτό ή και από την διαχείριση που κάνουμε εμείς και το περιβάλλον !!! ~

ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΝΗΜΑΤΟΣ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 30-40 % ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ . 

 Ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΓΕΝΝΗΜΑΤΩΝ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 15 % ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ 

 Η ΕΥΦΟΡΙΑ ΚΙ ΟΧΙ ΣΤΕΙΡΑ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 40 % ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ 

ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΣΤΟΝ ΑΠΟΓΑΛΑΚΤΙΣΜΟ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 20-30 % . 

ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΣΤΟΝ 1ο ΧΡΟΝΟ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 40% ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ. 

 ΤΟ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ 2ο ΧΡΟΝΟ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 65 % ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ. 

 Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΣΕ ΓΑΛΑ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 25 % ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ.

 Η ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΛΙΠΟΣ ΣΤΟ ΓΑΛΑ - 55% 

 Η ΠΡΩΤΕΪΝΗ ΣΤΟ ΓΑΛΑ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 50% 

 ΣΧΗΜΑ ΚΑΙ ΜΕΓΕΘΟΣ ΣΤΗΘΟΥΣ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 20, 30 % 

 ΤΟ ΑΝΑΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΟΜΗ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 45 % 

 ΟΛΟ ΤΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ , ΠΟΔΙΑ , ΑΚΡΩΜΙΑ- ΟΣΤΑ - 45% 

 ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ - ΕΞΑΡΤΑΤΑΙ 25 %

Ο δείκτης πολυδυμίας καθορίζεται από το γενεαλογικό βιβλίο του θηλυκού και τη διατροφή ( %πρωτεΐνες) κατά τη διάρκεια των οχειών 15 ημέρες πριν και 3 ημέρες μετά.

Ενώ την γαλακτοπαραγωγική ικανότητα την δίνει  ο τράγος 

 

ΑΡΜΕΓΜΑ
Πριν ξεκινήσουμε θα χρειαστούμε, ένα δοχείο για το γάλα, λίγη τροφή για την κατσίκα, και ένα πανί το οποίο έχουμε καθαρό και το έχουμε νωπό.
Βάζουμε την κατσίκα σε ένα απομονωμένο χώρο, μακριά από άλλα ζώα, για να μην την ενοχλούν.
Ο χώρος καλό θα είναι να είναι κάπως “κλειστός” ώστε η κατσίκα να μην μπορεί να ξεφύγει, αν προσπαθήσει. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και κάποια ξυλοκατασκευή για το σκοπό αυτό. Δείτε την φωτογραφία παραπάνω 
Τοποθετούμε την τροφή μπροστά της, ώστε όση ώρα τρώει να κάθεται φρόνιμα. 
Με το πανί, καθαρίζουμε την περιοχή κάτω από την κοιλιά της κατσίκας και τα μαστάρια της.
Πρώτα τα μαστάρια και μετά την κοιλιά. Θέλουμε να είναι καθαρή, ώστε να μην πέσει οτιδήποτε, μέσα στο δοχείο μας την ώρα που αρμέγουμε.
Τοποθετούμε το δοχείο συλλογής, κάτω από τα μαστάρια.
Καλό είναι να έχουμε πλύνει τα χέρια μας.
Αν έχουμε κρύα χέρια, τα ζεστένουμε ελαφρώς τρίβοντας τα, μεταξύ τους και πιάνουμε και αισθανόμαστε το μαστό, αν είναι γεμάτος. Πιάνουμε τις θηλές και πιέζουμε εναλλάξ, ώστε την ώρα που πιέζουμε την μια θηλή, να γεμίζει η άλλη.
Πιέζουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε η θηλή να στραγγίζει από το γάλα που έχει μέσα. Δηλαδή, πιέζουμε πρώτα με το δείκτη του χεριού, μετά με το μεσαίο δάχτυλο και τέλος με τα μικρά δάχτυλα.

Αρμέγουμε μέχρι να βγάλουμε όλο το γάλα. Πρός το τέλος μπορούμε να κανουμε και ένα ελαφρό μασαζ στον μαστό και μερικα ελαυρά <<χτυπηματα >> πρός τα πάνω οπως κάνουν τα μικρά οταν θηλάζουν ετσι ωστε να αδειάσει εντελώς όλος ο μαστός (στό τέλος είναι και τοπερισσότερο βούτυρο).Το καταλαβαίνετε με την αίσθηση στα χέρια, αλλά και επειδή η κατσίκα θα αρχίσει να τσινάει.
Καλό ειναι στο τέλος της αλμεξης να γίνεται απολύμανση της θηλής μεσα σε ενα απολυμαντικό.
Η διαδικασία είναι κουραστική για τα χέρια, ειδικά αν δεν το έχουμε ξανακάνει.
 Ή αλλάζετε θέση με κάποιον άλλο ή σταματάτε για λίγο, ώστε να ξεκουραστούν τα χέρια σας.
Αν δεν κάθεται εύκολα να την αρμέξετε, μην προσπαθήσετε να την χτυπήσετε ή να της φωνάξετε. Θα πρέπει ή όλη διαδικασία να γίνει/είναι κάτι φιλικό προς την κατσίκα, ώστε να νιώθει άνετα. Αν το καταφέρετε αυτό η κατσίκα δεν θα προβάλει καθόλου αντίσταση.
Η θέση αρμέγματος γίνεται από πίσω ή από το πλάι ή από πάνω ανάλογα πως μας βολεύει .
Το πρώτο γάλα που βγαίνει καλό είναι να το πετάμε και να το ελέγχουμε για τυχόν προβλήματα (ύπαρξη , αίματος , πήγματα )
Το άρμεγμα δεν πρέπει να γίνεται στον χώρο που σταβλίζονται τα ζώα για αποφυγή σκόνης μέσα στον κάδο.
Πηγη: http://fugazigr.wordpress.com/2011/11/03/%CE%B1%CF%81%CE%BC%CE%AD%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B1/
Στις αίγες που γαλουχούν μονόδυμα πρέπει να αφαιρείται με άρμεγμα κάθε ημέρα το γάλα που δεν θηλάζεται , διαφορετικά ο μαστός παλινδρομεί και η γαλακτοπαραγωγή μειώνεται. Καθώς και οι αίγες οι οποίες γαλουχούν αρσενικά έχουν περισσότερο γάλα λόγω των αυξημένων διατροφικών αναγκών που έχουν τα αρσενικά τα οποία με αυτό τον τρόπο κενώνουν συχνότερα τον μαστό και τον αναγκάζουν να βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία.
Κατάτ τό θηλασμό τα ερίφια αφαιρούν το γάλα από τον θηλαίο κόλπο σε δύο φάσεις :
α.Τη φάση της απορρόφησης , κατα την οποια η αρνητική πίεση στην στοματική κοιλότητα φτάνει στα 100-300mmHg και
β.Την φάση της συμπίσης κατα την οποία δημιουργείται μέσα στον θηλαίο κόλπο θετική πίεση 80-100 mmHg .
Οισημερινές αρμεχτικές μηχανές μιμούνται αυτή την εναλλαγή έτσι η κυκλοφορία του αίματος στην θηλή κατα το αρμεγμα μειωμένη και αποφεύγεται με αυτό τον τρόπο τό αίσθημα του πόνου ενώ παραλληλα μειώνεται η πιθανότητα της κάκωσης των ιστών.(Γιδοτροφια Ζυγογιαννη)

 Απογαλακτισμός
Κατά την αντικατάσταση του μητρικού γάλατος ή υποκατάστατου από στερεές τροφές τα νεαρά ζώα αποκτούνε το αποκαλούμενο «stress απογαλακτισμού ».
Το «stress» αυτό πολλές φορές δεν μειώνει μόνο τον αυξητικό τους ρυθμό αλλά μπορεί να ανασταλεί την αύξηση τους ,ακόμα και την μείωση του σωματικού τους βάρους , ενώ έχει σχέση με το φύλο ( τα αρσενικά είναι πιο ευαίσθητα από τα θηλυκά ) αλλά περισσότερο με το βάρος των κατσικιών παρά με την ηλικία τους.
Οι επιπτώσεις αυτές είναι δυνατόν να περιορισθούν με την χορήγησης πριν τον απογαλακτισμό στερεών τροφών 30γρμ-50 γρμ ημερησίως έτσι ώστε να έχουν την τάση για υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης μετά τον απογαλακτισμό λόγω ίσως μεγαλύτερης ανάπτυξης της μεγάλης κοιλίας .
Ο απογαλακτισμός για να προκαλέσει όσο το δυνατό μικρότερο stress όπως πολύ σωστά αναφέρεται οτι προκαλει πρεπει να γινει λαμβάνοντας υποψη τρια πραγματα :
α. το βαρος του ζωου προς απογαλακτισμο .
β. την ηλικια του ( μεγαλυτερη απο τις 42 ημερες για τα κατσικια )
γ. σημαντικοτερο ολων ειναι η ΞΟ που προσλαμβανει απο τη καταναλωση χονδροειδων ή συμπυκνωμενων ζωοτροφων να ειναι ιση ή και μεγαλύτερη της ΞΟ που προσλαμβανει απο τη καταναλωση γαλακτος !!!
Το γαλα υπολογισε το χοντρα - χοντρα στο 10% , τις τροφες ( αποξηραμενες ) στο 15% πανω κατω !!!
Ο απογαλακτισμος τωρα πρεπει να γινει αποτομα !!! ( Μπορουμε αν θελουμε να δινουμε συμπληρωμα στο μικρο με μπιμπερο τα κατσικια μαθαινουν και σε αυτη την ηλικια ή οπως δινουμε το νερο ( αλλα παντα φρεσκο φτιαγμενο εκεινη τη στιγμη )). Διαφορετικα η γκρινια που θα ακουμε θα ειναι συνεχεια ειδικα κοντα στην ωρα του θηλασμου.

Μαστός  

Ο μαστός του προβάτου αποτελείται από δύο ημιμόρια, καθένα από τα οποία αποτελεί ξεχωριστό μαστικό αδένα.

 Οι μαστικοί αδένες περιβάλλονται από το δέρμα και βρίσκονται στη βουβωνική χώρα του σώματος.

 Κάθε μαστικός αδένας έχει μια θηλή στο άκρο της οποίας και στο μέσο περίπου αυτού βρίσκεται η οπή της θηλής.

Οι θηλές είναι μικρές και φέρονται συνήθως προς τα πλάγια και σπάνια προς τα κάτω.

Από την οπή της κάθε θηλής, ξεκινάει ο θηλαίος πόρος ο οποίος, στο κάτω άκρο του φέρει σφικτήρα από λείες μυϊκές ίνες, ενώ στο άνω άκρο του φέρει πτυχές. Ο σφιγκτήρας και οι πτυχές του θηλαίου πόρου εμποδίζουν την έξοδο του γάλακτος και την είσοδο των μικροοργανισμών.

Στη συνέχεια του θηλαίου πόρου βρίσκεται ο επιμήκης κόλπος της θηλής και αμέσως μετά ο γαλακτοφόρος κόλπος. Από το γαλακτοφόρο κόλπο ξεκινούν οι γαλακτοφόροι πόροι οι οποίοι διακλαδιζόμενοι συνέχεια μέσα στο λιπώδη και συνδετικό ιστό του μαστικού σώματος σε αγωγούς μικρότερης διαμέτρου και καταλήγουν σε μικρές σφαιροειδείς διευρύνσεις που ονομάζονται αδενοκυψελίδες.

Οι αδενοκυψελίδες αποτελούν τις εκκριτικές μονάδες του μαστού. Εξωτερικά περιβάλλονται από μία μεμβράνη ενώ εσωτερικά επενδύονται από ένα στρώμα επιθηλιακών κυττάρων τα οποία παράγουν το γάλα γι' αυτό και καλούνται γαλακτικά κύτταρα. Πηγη: http://provata-assaf.blogspot.gr/2013/05/blog-post_19.html

Η παραγόμενη ποσότητα γάλατος δεν εξαρτάται από τον όγκο του μαστού , αλλά από το μέγεθος του μαστικού αδένα .Το πάχος του μαστού ή ο συνδετικός ιστός δεν έχει καμία σχέση με την γαλακτοπαραγωγή γι αυτό πρέπει να επιλέγουμε αίγες οι οποίες έχουν ελαστικούς μαστούς πλούσιους σε αδενώδη ιστό (μαστικό αδένα) που μετά το άρμεγμα πανιάζουν και παρουσιάζουν πτυχές του δέρματος ζαρωμένες .

Η εξαγωγή του γάλατος ρυθμίζεται από την ορμόνη ωκυτοκίνη της υπόφυσης.

Στην πραγματικότητα το 70% του γάλατος περιέρχεται στον γαλακτοφόρο κόλπο , ενώ το 30% στις αδενοκυψέλες και τους μικρούς πόρους που με την επίδραση της ωκυτοκίνηση  εξέρχεται .

Η ορμόνη αυτή εκκρίνεται από τη υπόφυση με αντανακλαστικό ερεθισμό (κυρίως οι μαλάξεις του μαστού ή ο θηλασμός) και έτσι προκαλούνται οι αναγκαίες συσπάσεις των αδενωκυψελών και αδενοσωληναρίων για να εξέλθει το γάλα.

Η δράση της ωκυτοκίνησης διαρκεί 2-3 λεπτά γι αυτό πρέπει το άρμεγμα να γίνεται γρήγορα.     (ΛΟΥΚΑΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ)

ΕΙΔΗ ΜΑΣΤΩΝ

Η γενική μορφολογική διάπλαση του μαστού στις αίγες (όγκος σχήμα)συνδέεται στενά με την γαλακτοπαραγωγική τους ικανότητα.

 Με βάση τη μορφολογική τους διάπλαση κατατάσσονται στους ακόλουθους τρείς τύπους

Α. Αποιοειδής  :Ένας καλοσχηματισμένος μαστός με θηλές που στενεύουν προς τα κάτω οι γαλακτοφόροι κόλποι και οι θηλαίοι συγκεντρώνουν το 80% του γάλατος .                                      Συχνά είναι <<σφιχτάρμεχτος>> με χοντρές θηλές. Είναι συνήθως κρεμασμένοι με αποτέλεσμα να τραυματίζονται εύκολα από διάφορα αιχμηρά αντικείμενα ή αγκαθωτούς θάμνους. Οι μαστοί αυτοί παράγουν πολύ γάλα αλλά λόγο το ότι είναι κοντά στο έδαφος δυσχεραίνουν τα νεογέννητα στον θηλασμό τους .  

Β. Ωοειδές : Συμμετρικά αναπτυγμένος μαστός με σχετικά μεγάλες θηλές που διακρίνονται όμως σαφώς από το γαλακτοφόρο κόλπο. Είναι ο  ιδανικός μαστός για άρμεγμα με μηχανή .

Γ. Σφαιρικός μαστός: (τύπου saanen) Μαστός με σφαιρική μορφολογική διάπλαση ,περιορισμένη αναλογικά και όχι ισχυρή πρόσφυση στα κοιλιακά τοιχώματα και θηλαίους κόλπους σημαντικά μικρότερο όγκο απ ότι οι δύο προηγούμενοι τύποι. Διευκολύνουν  την σύλληψη των θηλών από τα νεογέννητα όχι όμως το άρμεγμα με το χέρι.

Η ημερήσια γαλακτοπαραγωγή είναι συνάρτηση της ολικής επιφάνειας των τοιχωμάτων των αδενοκυψελών του μαστού και με τον όγκο του αδενικού παρεγχύματος.

Στις αίγες έχει αποδειχθεί ότι η παραγωγή γάλατος από τον μαστό είναι συνεχής επί 18-19 ώρες μετα το άρμεγμα.

Άρμεγμα όμως μια φορά το 24ωρο μειώνει την ημερήσια γαλακτοπαραγωγή κατά 50% περίπου.   

Πηγή :Γιδοτροφιά (Ζυγογιάννης)